Sinds kort is de schapenweide weer in gebruik. Door schapen! Lees hieronder een interview met schaapsherder Regina Kouprie.
Hoe ben je schaapsherder geworden?
Als kind trokken dieren mij altijd al erg aan. Vroeger verbleef ik met mijn ouders in Drenthe. Ik wilde altijd naar de schaapskooi. Ik vond het fantastisch om tussen de schapen een stukje mee te lopen als de kudde de hei op ging. En ik vond het geweldig om de kudde weer op te wachten als zij s’ middags weer terugkwam. Later kwam ik – wederom in Drenthe – bij een boerderij met een nestje border collies. Ik zwichtte voor de kleine pup die ik de naam Ronja gaf, vernoemd naar de personage in het gelijknamige boek van Astrid Lindgren, iemand die synoniem stond voor natuur, liefde voor dieren en avontuur. Een border collie heeft een actief leven nodig, het liefst met schapen. Toen ben ik mij écht serieus voor schapen gaan interesseren.
Vele keren reisden we naar Drenthe, waar we schaapskuddes bezochten. We wilden als herder- en herdershond in de dop een plekje veroveren. Dat gaat niet vanzelf. Ronja moest zich ontwikkelen tot een bedreven schaapsherdershond en ook ik moest ik in opleiding. Ik volgde meerdere cursussen voor professionele schaapsherders. Uiteindelijk werden Ronja en ik vrijwilliger bij de Stichting Het Drenthe Landschap. Ook hielpen we met een begrazingsbedrijf in Friesland, waar schapen werden ingezet voor het korthouden van gras in natuurgebieden.
We voerden verschillende begrazingsprojecten uit voor de gemeente Drachten, Heerenveen en in natuurgebieden rondom Appelscha. De directie van PWN (Puur Water & Natuur) uit Noord-Holland kwam destijds op werkbezoek. Zij was onder de indruk van de resultaten die werden behaald met gestuurde schapenbegrazing. Zij vroegen om een proef in de waterleidingduinen, gericht op de bestrijding van de Amerikaanse vogelkers. Uiteindelijk mondde dit uit in een (bijna)voltijdsbaan als schaapsherder en herdershond in het nationaal park De Kennemer duinen bij Overveen/Bloemendaal. Onze kudde levert hier tot de dag van vandaag een bijdrage aan het beheer van dit gebied.
Vertel ons eens over de Schoonebeekers
De kudde van het nationaal park De Kennemer duinen is bijzonder, door de werkwijze, maar ook door het gekozen ras, Schoonebeekers. Ik vond het belangrijk om een bijdrage te kunnen leveren aan de instandhouding van dit bijzondere heideschaap, wat bijna uitgestorven was. Van origine werd dit schaap gehouden voor de mest-productie. Ze graasden de heidevelden af, en hun in de stal verzamelde mest ging naar de schrale landbouwgronden. Het zijn sterke, socialeen intelligente dieren. En ze zijn prachtig met hun mooi gevormde romeinse neuzen!
Er vindt geen handel plaats met deze kudde, de kudde zorgt zelf voor de aanwas en het dierenwelzijn factor is hoog. Zo mogen de dieren oud worden en worden zij bijgevoerd in de winter. Twee jaar geleden werd besloten de kudde te halveren omdat het voedselaanbod terugliep. Destructie dreigde. Omdat ik een nauwe band heb met de dieren, heb ik de dieren die te veel waren, zelf gekocht. Voor deze 200 dieren zoek ik veilige plekken, waar ze kunnen verblijven en waar ze een rustig leven kunnen leiden. De KNGF, landgoedeigenaren, een manege, een gemeente, particulieren en nu dus de prachtige buitenplaats Wester-Amstel helpen hierbij. En daarbij heb ik bij zowel KNGF als hier nu op Wester-Amstel geweldige ondersteuning van Oanne De Vries, buurman én vriend van Wester-Amstel.
Wat is er belangrijk voor de schapen?
Het is belangrijk dat schapen voldoende voeding en water tot hun beschikking hebben. Daarbij moet ook hun mineralenhuishouding gedekt worden. Scheren en hoefjes kappen is een jaarlijks terugkerend ritueel. Soms is er ontworming nodig, maar hierbij kies ik niet voor preventieve behandeling. Dit is in verband met resistentie van de geneesmiddelen en de belasting voor het milieu. Toezicht op hun gezondheid is ook natuurlijk belangrijk, want bij kreupelheid of ziekte moet er snel gehandeld kunnen worden. Het is ook heel belangrijk dat schapen niet blootgesteld worden aan stresssituaties (bijv. dat er honden gaan jagen, of lang in brandende zon staan).
Waarom is Wester-Amstel geschikt voor de schapen?
Ik ben altijd op zoek naar veilige verblijfplaatsen waar de schapen een rustig bestaan kunnen leiden. Dat is niet gemakkelijk. Ik probeer altijd een plek te vinden waar de dieren voldoende eten en water tot hun beschikking hebben, waar geen giftige vegetatie staat, waar toezicht is, waar honden niet bij de schapen kunnen, waar schaduw is of gecreëerd kan worden en waar dieren niet gemakkelijk gestolen of illegaal geslacht kunnen worden. Wester-Amstel biedt zo’n plek. Ik ben dan ook heel blij dat mijn schapen hier welkom zijn.
Wat zijn de dagelijkse bezigheden?
De bezigheden verschillen per jaargetijde. In de winter gaat er meer tijd zitten in het voeren en in de zomer heb je weer het scheren en het verplaatsen als het gras op is. Je moet altijd hun gezondheid bewaken. Behandeling bij ziekte of de verzorging van een ouder dier kan altijd nodig zijn.
Wat kun je me vertellen over Jozef, het zwarte schaap?
Jozef is geboren in 2013 en is een hamel (een gecastreerde ram). Hij is erg lief en tam en komt graag voor een lekker hapje en een knuffel. Jozef heeft zijn mooie donkere vacht van zijn moeder, die inmiddels na 12 jaar aan ouderdom is overleden. Ik heb mijn schapen natuurlijk allemaal even lief. Maar mag ik zeggen dat Jozef de favoriet is van Oanne?
Artikel door: Nore-linn Movig
